Cây ba kích tím cách chọn giống khỏe trồng nhanh lớn 2025

Cây ba kích tím không chỉ là một loại dược liệu quý được y học cổ truyền ca ngợi, mà còn là cây trồng tiềm năng mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con nông dân. Tuy nhiên, để trồng được ba kích tím cho củ to, rễ chắc, màu tím đậm đẹp và năng suất vượt trội, yếu tố quan trọng nhất nằm ở việc chọn giống khỏe và kỹ thuật trồng chuẩn. Bài viết dưới đây cập nhật kiến thức mới nhất năm 2025 từ chuyên gia nông nghiệp, chia sẻ cách chọn giống ba kích tím chất lượng, hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc đúng chuẩn để cây phát triển nhanh, bền, dễ thu lời lớn ngay cả ở những vùng đất đồi núi khó canh tác.

Giới thiệu về cây ba kích tím

Đặc điểm sinh học của cây ba kích tím

• Cây ba kích tím (Morinda officinalis) là một loại dây leo thân gỗ, thuộc họ cà phê (Rubiaceae).
• Thân cây mềm, có lông khi còn non, lá mọc đối, hình bầu dục, hoa nhỏ màu trắng, quả hình cầu màu đỏ khi chín.

Rễ cây phát triển thành củ, có màu tím đặc trưng, chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe

Công dụng và giá trị kinh tế

• Ba kích tím được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để bổ thận, tráng dương, tăng cường sức khỏe.
• Nhu cầu thị trường ngày càng tăng, đặc biệt là trong ngành dược liệu và thực phẩm chức năng.
• Giá trị kinh tế cao, phù hợp để phát triển thành cây trồng chủ lực ở nhiều vùng nông thôn.

===>xem thêm: Ba kích tím Quảng Ninh đặc sản và giá trị đời sống

Tiêu chuẩn chọn giống ba kích tím khỏe mạnh

 Chọn cây mẹ chất lượng

• Lựa chọn cây mẹ từ 5 năm tuổi trở lên, sinh trưởng tốt, không sâu bệnh, đã cho củ có năng suất và chất lượng cao.

Kiểm tra rễ cây mẹ để đảm bảo có nhiều củ, to đều, không bị sâu bệnh

Phương pháp nhân giống

• Nhân giống bằng hạt:
  • Thu hạt từ quả chín đỏ, ủ vài ngày cho chín nhũn, sau đó chà xát, rửa sạch, đãi lấy hạt và phơi khô.
  • Ngâm hạt trong nước ấm 24 giờ trước khi gieo để tăng tỷ lệ nảy mầm.
• Nhân giống bằng hom:
  • Chọn hom từ cành bánh tẻ, dài 15–20 cm, có 2–3 mắt.
  • Ngâm hom trong dung dịch kích thích ra rễ (như IAA, IBA) trước khi giâm.
• Nhân giống bằng nuôi cấy mô:

Áp dụng công nghệ nuôi cấy mô để tạo ra cây giống sạch bệnh, đồng đều, sinh trưởng mạnh

Kỹ thuật trồng ba kích tím để cây phát triển nhanh và khỏe mạnh

Thời vụ trồng

• Thời gian trồng thích hợp là vào đầu mùa mưa (tháng 5–7) để cây có đủ độ ẩm phát triển.
• Tránh trồng vào mùa khô hoặc khi thời tiết quá lạnh.

Chuẩn bị đất trồng

• Chọn đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt, pH từ 5,5–6,5.
• Làm đất kỹ, loại bỏ cỏ dại, lên luống cao 20 cm, rộng 60 cm.

Đào hố trồng kích thước 40 x 40 x 40 cm, bón lót phân chuồng hoai mục và phân NPK

Kỹ thuật trồng

• Đặt cây giống vào giữa hố, lấp đất đến cổ rễ, nén chặt, tưới nước giữ ẩm.

Cắm cọc hoặc làm giàn cho cây leo khi cây cao khoảng 30 cm\

Chăm sóc cây ba kích tím sau khi trồng

Tưới nước và bón phân

• Tưới nước định kỳ, giữ ẩm cho đất, đặc biệt trong mùa khô.

Bón thúc phân hữu cơ hoặc NPK vào các đợt cây sinh trưởng mạnh (tháng 5 và tháng 8)

Làm cỏ và xới đất

• Làm cỏ định kỳ, xới đất quanh gốc để tăng độ tơi xốp, giúp rễ phát triển.

Vun gốc sau mỗi đợt làm cỏ để củ phát triển tốt hơn.

Phòng trừ sâu bệnh

• Thường xuyên kiểm tra vườn, phát hiện sớm sâu bệnh để xử lý kịp thời.

Sử dụng các biện pháp sinh học hoặc thuốc bảo vệ thực vật an toàn khi cần thiết

Thu hoạch và sơ chế ba kích tím

Thời điểm thu hoạch

• Cây ba kích tím có thể thu hoạch sau 3–5 năm trồng, khi rễ đã phát triển thành củ to, chắc.

Thời điểm thu hoạch lý tưởng là vào mùa khô (tháng 10–11) để dễ dàng đào và bảo quản củ

Phương pháp thu hoạch

• Dùng cuốc đào nhẹ nhàng quanh gốc, tránh làm gãy hoặc sây sát củ.

Lựa chọn những củ đạt tiêu chuẩn về kích thước, màu sắc để sơ chế

Sơ chế và bảo quản

• Rửa sạch củ, cắt bỏ rễ con, phơi nắng nhẹ đến khi phần thịt rễ dẻo lại.
• Tách bỏ lõi, thái lát mỏng, phơi khô đến độ ẩm còn khoảng 13%.

Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm

===>xem thêm: Cách ngâm rượu ba kích tím chuẩn ngon

Kinh nghiệm thực tế từ người trồng ba kích tím thành công

• Anh Tám ở huyện Tân Sơn, Phú Thọ đã trồng 6.000 cây ba kích tím, sau 2 năm thu hoạch hơn 6 tấn củ tươi, thu về 360 triệu đồng.

Anh Phan Đăng Vượng ở Hà Tĩnh trồng 20.000 cây, mỗi cây cho 3–4 củ, trọng lượng 1,5–2 kg, giá bán 120.000–140.000 đồng/kg

Việc trồng cây ba kích tím không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu quý của Việt Nam. Với kỹ thuật trồng và chăm sóc đúng cách, cùng việc lựa chọn giống khỏe mạnh, người nông dân hoàn toàn có thể yên tâm đầu tư và phát triển mô hình trồng ba kích tím bền vững.